„Od jednego Lucypera” to nowa powieść Anny Dziewit-Meller . Pochłania się ją jednym tchem i nawet po odłożeniu na półkę wraca się myślami do treści, przede wszystkim do wyrazistych bohaterów, zwłaszcza silnych i nietuzinkowych kobiet. Ta wzruszająca saga obejmuje losy kilku pokoleń śląskiej rodziny, której przyszło żyć w XX wieku, a zatem również zmierzyć się z dwoma totalitaryzmami. Wielka historia niszczy plany i marzenia, wkracza w zwyczajne, codzienne życie, sprawiając że ludzie nie tylko nie mają wpływu na swoje wybory, ale dodatkowo stają się ofiarami systemu, na gruncie którego karierę robią przede wszystkim kreatury, ludzie mali, podli, pozbawiani skrupułów i moralnego kręgosłupa. Wydarzenia z odległej przeszłości i rodzinne tajemnice wpływają także na perypetie i decyzje żyjącej już w XXI wieku Katarzyny, ostatniej potomkini chorzowskiej familii, młodej kobiety, która wybrała emigrację, odcinając się od korzeni. Czy jednak naprawdę jej się to udało? Zwłaszcza że znalezione przypadkiem przed laty stare zdjęcie wciąż wraca w myślach, a wspomnienia nie dają o sobie zapomnieć… „Od jednego Lucypera” to powieść interesująca, wstrząsająca, poruszająca, prawdziwa aż do bólu. Także głęboka i zmuszająca do refleksji. Jej niewątpliwą zaletą są bohaterowie. Autorce udało się stworzyć kreacje z krwi i kości, bardzo przekonujące. To zwykle surowi ludzie, przywykli do ciężkiej pracy i społecznych konwenansów, ale są wśród nich postacie pełne skrywanej wrażliwości, przeżywające osobiste dramaty, lecz również wystrzegające się okazywania uczuć. Na plan pierwszy w sadze wysuwają się kobiety. To one żyją dłużej niż mężczyźni w tej rodzinie. To one również są strażniczkami domowego ogniska i jednocześnie przysłowiowymi głowami oraz szyjami. To one muszą radzić sobie i dbać o najbliższych w najtrudniejszych okresach historii… Powieść Anny Dziewit-Miller jest jak lustro, w którym odbija się polska historia minionego wieku i ostatnich dwóch dekad bieżącego stulecia. Autorka bezlitośnie obnaża nasze narodowe wady, stereotypy, fobie… Pokazuje i udowadnia, że są takie obszary życia społecznego i politycznego, w których niewiele się zmieniło, zwłaszcza w kwestii mechanizmów i żądzy władzy, jej kołtunizmu, obłudy i populizmu. Brzmi znajomo? Na pewno. Trudno nie dostrzec ponadczasowości tej książki. Polecam z czystym sumieniem wszystkim, którzy cenią niebanalne sagi, powieści napisane z rozmachem, dające do myślenia, z elementami realizmu magicznego, a w dodatku napisane językiem łączącym liryzm z dosadnością, a to udaje się tylko nielicznym. Miłośnicy prozy Olgi Tokarczuk, Julii Fedorczuk, Martyny Bundy i Jakuba Małeckiego na pewno będą usatysfakcjonowani. BEATA IGIELSKA